Ijzeren straatnaamborden

Gazet van Sint-Mariaburg

jg 7 nr 46 van 12 juni 1904

Eene doelmatige versiering

Met verwondering en tevens met voldoening hebben onze inwoners en de vreemde bezoekers deze week de lieve straataanwijzers kunnen opmerken, welke gansch St Mariaburg, door hunne levendige witblauwe kleuren, een aangenamen toon werpen in heel den omtrek.

In onze streek wordt alles goed gedaan. En daarom ook, in plaats van houten aanwijzers, welke door de knagenden tand des tijds te lijden hebben, prijken er op alle hoeken nette ijzeren palen, met de namen der leien, welke er niet weinig zullen toe bijdragen om elken weg met zijn eigen naam alom bekend te maken. ’t Werd ook tijd hiervoor te zorgen, want de vragen tot aankoop van bouwgrond worden zoo menigvuldig dat het noodig was in die leemte te voorzien, om elkeen van de ligging op de hoogte te brengen. Dit uitstekend werk zal dus voor elkeen een onbetwistbaar nut opleveren.

Gazet van het Nieuw Kwartier

Jg 8 nr 40 van juli 1994

In geut gegoten geschiedenis

De Wijkwerking heeft de unieke kans gekregen om Mariaburg zijn oorspronkelijke straatnaamborden terug te geven. Deze borden in gietijzer werden bijna 100 jaar geleden geplaatst door Antoon Van den Weyngaert. Enige tijd geleden kwam de vereniging op het spoor van wellicht de vier laatste exemplaren. Na een opknapbeurt zullen ze opnieuw in onze straten te bewonderen zijn.

Deze borden dateren van rond de eeuwwisseling, toen onze wijk werd gesticht door Antoon Hendrik Van den Weyngaert en de bank Antverpia. Op de hoek van vele straten werden naamborden geplaatst. Het waren stijlvolle, gietijzeren palen van ongeveer 2 meter hoogte. Bovenop prijkte een monumentaal bord van ca. 70 op 40 cm met in het gietijzer “St. Mariaburg”. De naam van de straat was erop geschilderd. Het geheel was in de Mariaburgse kleuren: het bord wit en de paal lichtblauw. Het buitenoord van de stedelingen dat Mariaburg toen was, kon ongetwijfeld met dit straatmeubilair de randgemeenten de loef afsteken. Na de tweede wereldoorlog zijn echter alle straatnaamborden verdwenen. Waar naartoe is niet geweten.

Geheel toevallig werden nu vier borden op de kop getikt. Het gehele verhaal begint met Rik De Smedt, geboren en getogen Mariaburger en één van de verwoede verzamelaars van onze plaatselijke geschiedenis. Tijdens de voorbije winter bezocht hij op één van zijn wekelijkse wandelingen samen met zijn echtgenote de Melkerij aan het Peerdsbos. Daar kreeg hij van de uitbater Wilfried Keteleer, ook van Mariaburg afkomstig, de lumineuze aanwijzing dat er nog vier straatnaamborden liggen in het Rustoord. En meer bepaald onder de kapel van de grot aldaar. Rik liet er geen gras over groeien en ontdekte in een donkere, natte kelder inderdaad vier palen. Ze lagen er blijkbaar al heel lang. Even later stond hij bij pastoor Eelens van de parochie Rustoord. Deze stond zonder problemen de palen af aan Mariaburg.

Rik is echter niet meer van de jongsten en beseft dat hij anderen nodig zal hebben om de borden terug hun plaats te geven. Daarom neemt hij kontakt op met de Wijkwerking en de eerstvolgende zaterdagmorgen start de aktie. Samen met Paul Verhulst, Jo Meirlaen, Herman Muys en Ivan Janssens worden de loodzware palen uit de kelder getild. Ze vinden een voorlopig onderkomen bij Idir Mecibah, kunstsmid in de Molenweg.

Op de eerstvolgende wijkraad wordt besloten om twee borden aan de Ekerse en twee aan de Brasschaatse kan te zetten. Als plaatsen worden het Van den Weyngaertplein, het Kapelpleintje, het plein aan de Caterheydemolen en aan het Kaartershuisje (de vroegere plaats van de Velodroom) uitgekozen. De nodige toelatingen worden bekomen.

De palen moeten echter ook grondig opgeknapt worden. Dit gebeurt door de gespecialiseerde firma Longueville, welke zorgt voor het zandstralen, metaliseren en lakken. De kosten worden gedeeld tussen het Brasschaatse gemeentebestuur en de Wijkwerking. De verdere zorg voor de palen wordt ter harte genomen door de Mariaburgse schilder Manu van Meervelde.

Zowel Brasschaat als Antwerpen hebben beloofd te zullen instaan voor de plaatsing van de palen. Deze wordt voorzien na de zomervakantie.

De officiële inhuldiging wordt gepland op zondag 18 september tijdens de Mariabugse Feesten. Onze wijk zal dan opnieuw kunnen pronken met een stukje van zijn bijna vergane glorie.

De Wijkwerking dankt nu reeds iedereen die zijn  steentje heeft bijgedragen tot deze realisatie.

Gazet van het Nieuw Kwartier

Jg 12 nr 59 van juli 1998

Borden

Dank zij de scherpzinnigheid van Rik De Smedt konden voor enkele jaren vier oude straatnaamborden van Sint-Mariaburg gevonden worden in een kelder onder de grot van Rustoord. Deze hebben door de inspanningen van de Wijkwerking vzw een plaats gekregen op vier historische punten van Sint-Mariaburg: Katerheidemolen, Velodroom, Mariaplein en Van den Weyngaertplein. De gietijzeren straatnaamborden blijven zo getuigen van de grandeur die het Nieuw Kwartier bezat onder het imperium van Antoon Van den Weyngaert.

Toch bestaan er nog meer exemplaren van deze fraaie straatnaamborden. Op onze fietstochtjes door Rustoord en de Kaart bemerkten we een merkwaardig exemplaar in de Bethanielei. Volgens sommige informanten moeten er nog dergelijke straatnaamborden bestaan. Willen de eigenaars zich bij ons kenbaar maken zodat we deze relikwieën van het Mariaburgs verleden kunnen boeken?

Gazet van het Nieuw Kwartier

Jg15 nr 70 van juni 2001

Straatpaal pronkt prachtig op heraangelegd Mariaplein

“La Grande Place” zoals het Mariaplein op oude prentkaarten genoemd werd, heeft na de herprofileringswerken een nieuwe “look” gekregen. Gelukkig hebben de stadsdiensten de gietijzeren paal uit het begin van de 20e eeuw terug gezet, nadat hij bij aanvang van de werken plots verdwenen was. Dank zij het snel en doortastend optreden van de Wijkwerking kon verhinderd worden dat dit prachtstuk van één of ander stadsmagazijn in de tuin van een villa zou belanden.

Gazet van het Nieuw Kwartier

Jrg 30 nr. 130 van juli 2016

Vijfde straatnaambord

In 1904 liet Antverpia/Bank van Sint-Mariaburg op alle straathoeken prachtige ijzeren straatnaamborden in blauwwitte kleuren plaatsen. Negentig jaar later kon de Wijkwerking vier van die oude exemplaren terug laten plaatsen aan de Velodroom, de Katerheidemolen, Mariaplein en Van de Weyngaertplein. Vrijdag 27 mei werd een vijfde exemplaar door het district Ekeren onthuld op de hoek van Fortuinstraat/Weerstandersstraat. Een heel zinvolle plek, want hier bevond zich anno 1896 de kern van het ‘Nieuw Kwartier’. Districtsvoorzitter Koen Palinckx en schepen Ludo Van Reusel onthulden de mooie paal in aanwezigheid van vele buurtbewoners. Iedereen bewonderde de twee vernieuwde straten.

Nog straatnaamborden

De Wijkwerking heeft begin februari 2018 aan het gemeentebestuur van Braschaat gevraagd om de oude gietijzeren straatnaamborden aan de Katerheidemolen en de Velodroom een opfrisbeurt te geven. De drie exemplaren aan de Ekerse kant van de wijk staan er prima bij. Het districtsbestuur van Ekeren heeft ervoor gezorgd dat de borden aan het kerkplein, het Mariaplein en aan de Fortuinstraat mooi blauw-wit geschilderd zijn.

Nu blijken er nog meer exemplaren van de oude straatnaamboden te bestaan. In de wijk Kaart-parochie Rustoord staat tegenover RVT Salvé, vlak voor voormalig café Het Boerke, een rood-wit geschilderd exemplaar, dat wreed verroest is. Het bord vermeldt duidelijk St. Mariaburg, wat bewijst dat in de optiek van Antoon Van den Weyngaert het Rustoord tot Sint-Mariaburg behoorde. Oorspronkelijk was dit stukje van de Kaart bedoeld als verblijfplaats met rusthuis, hotel, kerkje, pastorij en enkele winkels voor gepensioneerd personeel van Verzekeringsmaatschappij Antverpia. Op een oude foto van de grot is ook nog zo’n straatnaambord te zien.

Een ander merkwaardig exemplaar stond te Brasschaat in de Bethanielei in de tuin van de ‘Rossen Hoed’. Er stond geen straatnaam op, maar wel een schilderij met een hoed. De paal is verdwenen.

 

 

 

 

Hier vind u nog eens alle foto’s op een rij: